Ruim 16.000 vluchtelingen in Gelderland: veel meer plek is nodig

Waarschijnlijk zijn het er nog meer, want alleen al in de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland worden duizend Oekraiense vluchtelingen particulier opgevangen. In de twee andere Gelderse veiligheidsregio's is daar geen duidelijk zicht op. Het aantal Oekraïners verklaart ook meteen het grote aantal vluchtelingen. Zij vormen een kleine twee derde van het totaal in Gelderland.

De Veiligheidsregio's hebben daarin de leiding, zij coördineren in samenwerking met gemeentes de opvang van Oekraïners die op de vlucht zijn voor de oorlog die daar anderhalf jaar geleden uitbrak.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland vangt in samenwerking met 22 gemeenten in totaal 3600 Oekraïense vluchtelingen op. Meer dan 3150 mensen zitten nu verspreid in de Veiligheidsregio Gelderland-Midden, daar hebben ze bovendien eenspeciaal dashboard waar precies is te zien welk aandeel elke gemeente in de opvang heeft. In derde regio, Gelderland-Zuid gaat het om ruim 2700 vluchtelingen, op 42 locaties in 13 gemeenten.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) coördineert dan weer de spreiding van asielzoekers die binnenkomen via de twee aanmeldcentra, in Budel en Ter Apel. Zo zijn er in Gelderland tientallen plekken waar asielzoekers voor korte of langere tijd worden opgevangen. Momenteel gaat het om ruim 7300 mensen die op deze manier onderdak hebben. Nijmegen en Arnhem hebben hierin het grootste aandeel.

Het COA is voortdurend in overleg met gemeentes om nieuwe plekken te vinden en ook gemeentes zelf zitten niet stil. Dat moet ook wel, zeker als je kijkt naar het verloop in de locaties. Zo worden momenteel 1200 mensen opgevangen op de crisisnoodopvang locatie op sportpark de Winkelsteeg in Nijmegen. Maar omdat die locatie in november weer sluit en het aantal asielzoekers niet afneemt, openen tegelijkertijd ook weer andere locaties de deuren.

Zoals in Heumen, waar over een maandje zo'n 800 opvangplekken gereed moeten zijn. "Het is een voortdurend proces", beaamt een woordvoerder van het COA. "Ook naar plekken voor permanente asielzoekercentra."

Toch spelen er bij het bestuursorgaan wel zorgen. Zeker omdat de omstreden spreidingswet, waarbij gemeentes verplicht worden een extra bijdrage te leveren in de opvang van asielzoekers, door de val van het kabinet op losse schroeven staat. "Daarbij zouden gemeentes nu kunnen denken; we wachten wel even af wat er gebeurt", vreest een voorlichter. "Al hebben we daar nog geen concrete signalen van binnen gekregen."

Vooruitlopend op die wet hadden meerdere Achterhoekse gemeenten zich al verenigd om te zorgen dat de gemeentelijke ambities ook daadwerkelijk tot uitvoer komen. "Niemand gaat nu afwachten", reageert voorzitter Joris Bengevoord. De burgemeester van Winterswijk geeft aan dat ze met de Achterhoekse aanpak vluchtelingenopgave elkaar als gemeentes helpen. "Wij hebben in mijn gemeente al een AZC en in Doetinchem hebben ze de ervaring met een crisisnoodopvanglocatie. Met die kennis kunnen we elkaar helpen. Maar ook in de zin van de ene gemeente die dan weer iets meer asielzoekers opvangt, terwijl de andere gemeente juist meer statushouders kan huisvesten of Oekraïners kan onderbrengen."

Bengevoord hoopt dat ondanks de val van het kabinet de lijntjes even kort blijven met de landelijke overheid. "Daar wil ik staatssecretaris Van der Burg enorm voor complimenteren. Hij was altijd aanspreekbaar als er problemen waren. Ik hoop dat we op die manier kunnen blijven samenwerken, want dit moet je samen doen." De Winterswijkse burgervader is helder. "Bij iedereen is er een actiestand. Spreidingswet of geen spreidingswet, wij blijven doorgaan met elkaar."