Gelderland

Vogelaars spotten 'vroegste ooit' door gunstige wind

27 april, 13:46 • 2 minuten leestijd

De Bonte Vliegenvanger is een van de vogels die een stuk eerder terug in Nederland is.

NIJMEGEN - Elk jaar kijken vogelaars uit naar het moment dat de eerste vogelsoorten die in Afrika overwinteren, terug naar Nederland komen. Dit jaar stond de wind gunstig en waren de vogels eerder terug dan normaal. Althans, de mannetjesvogels. En dat kan leiden tot problemen.

Ook vogelaar Bram Ubels uit Nijmegen heeft gespot. Soorten zoals de blauwborst, grasmus en de kleine karekiet zag hij nog nooit zo vroeg in Nederland. "De kleine karekiet hoorde ik zelfs negen dagen eerder dan normaal", vertelt hij. En dat is voor vogels een grote afwijking.

"Vogels zijn best wel van de klok. Het verschilt per soort wanneer ze aankomen, maar binnen die soort wijkt het eigenlijk nooit meer dan een paar dagen af", legt de vogelaar uit.

De terugkomst van de zangvogels is vaak sterk afhankelijk van het weer. "De abrupte terugkomst van de Afrikagangers hangt waarschijnlijk samen met een sterke Saharawind die vanuit het zuiden kwam. Een hoop vogels hebben daarvan geprofiteerd. Daarom zijn ze eerder terug dan normaal", vertelt Joost van Bruggen van het Sovon onderzoekscentrum in Nijmegen.

Dat is niet alleen terug te zien in de data die het onderzoekscentrum ontvangt. "Ik tel zelf vogels en zie dat een aantal echt een stuk eerder zijn dan in voorgaande jaren", aldus van Bruggen.Bij de vroege vogels zitten vooral mannetjes. "Die komen altijd eerder terug, dat is evolutionair nou eenmaal zo bepaald."

Omdat er de afgelopen weken een weersomslag heeft plaatsgevonden moeten deze mannetjes nu alleen wat langer wachten op een partner. "We hebben de afgelopen twee weken juist een koude wind vanuit het noorden gehad. Daardoor hebben de vrouwtjes die nog terug moeten keren vertraging opgelopen", legt hij uit.

Een van die vogelsoorten is de bonte vliegenvanger. Nu krijg je een mismatch tussen het aantal mannetjes en vrouwtjes. Mogelijk komt daardoor het broedseizoen van deze vogels later op gang.

"De vogels missen dan misschien de ideale rupsenpiek. De rupsen zijn misschien al te groot of zijn al in de fase dat ze zich verpoppen. Dat kan een voedseltekort veroorzaken waardoor het broedsucces van deze vogels een stuk lager wordt", legt van Bruggen uit.

Toch is de onderzoeker optimistisch: "Het is niet zo dat er helemaal geen vrouwtjes meegekomen zijn en er komt beter weer aan. We weten dus nog niet of de aankomst van deze vogels ook invloed gaat hebben op het broedseizoen. Dat is voorlopig nog even afwachten."