Dit zijn de 6 opvallendste verkiezingsuitslagen

Op de kaart poppen er twee gele gemeenten op: NSC, de partij van Pieter Omtzigt, is in Oost Gelre en Winterswijk de grootste partij. Maar wie iets verder kijkt, ziet dat Omtzigt het in de Achterhoek sowieso goed doet.

Waar het verschil in de zetels tussen de PVV (37) en Omtzigt (20) landelijk groot is, ligt dit in de Achterhoek een stuk dichterbij elkaar. In Berkelland, Aalten is het verschil minimaal. In Doetinchem en de Oude IJsselstreek is het verschil groter, maar is NSC de tweede partij.

Daarmee loopt de Omtzigt-flank door vanaf Twente naar de Achterhoek. Ilse Saris - nummer 23 van de partij - is een Winterswijker en was daar lang wethouder.

Het is pas iets meer dan een halfjaar geleden, maar de politieke werkelijkheid was totaal anders. Bij de provinciale verkiezingen veegde de BBB iedereen van de kaart: met bijna een kwart van alle stemmen. Nu is de kaart niet lichtgroen, maar lichtblauw. De kleur van de PVV. "Dat komt omdat het thema van deze verkiezingen migratie was en dat is de corebusiness van de PVV."

De grootste switch? In Montferland. Daar haalde de BBB in maart 40 procent van de stemmen, maar nu nog slechts 10 procent. De PVV is opgeklommen: van 5 procent in maart naar maar liefst 32 procent nu.

Maar geen somber gezicht bij de BBB, ze zijn hartstikke blij met de zeven zetels. "Geert Wilders kan niet om ons heen", zei Caroline van der Plas gisteravond. Voor campagneleider Henk Vermeer uit Harderwijk wacht de Tweede Kamer.

Dat zijn Havanna aan de Waal en Arnhem met een ultra-links college. Arnhem, Nijmegen, Wageningen en Zutphen: het zijn de linkse bolwerken in Gelderland. In 2021 waren hier verkiezingszeges voor D66.

Maar dat is nu allemaal anders: De D66-gemeenten zijn allemaal naar PvdA-GroenLinks gegaan. In Nijmegen stemde een derde van de inwoners op de partij van Frans Timmermans en de Nijmeegse Lisa Westerveld. Naast de vier is PvdA-GroenLinks ook de grootste in Culemborg, Renkum en Heumen.

In Gelderland is GroenLinks/PvdA de nummer twee met ruim 15 procent van de stemmen.

De biblebelt blijft intact. De SGP heeft er soms nog een groter aandeel dan bij de vorige verkiezingen in 2021, zoals in Neder-Betuwe en Barneveld. In Nunspeet levert de SGP heel wat stemmen in, maar is nog altijd de grootste. In alle gemeenten is de PVV de tweede partij.

Daarentegen vallen ChristenUnie-bolwerken als Oldebroek uiteen. Waar de partij van Mirjam Bikker bij de vorige verkiezingen nog de grootste partij was, is het nu de vierde grootste partij met 12,3 procent van de stemmen.

In 37 van de 51 Gelderse gemeenten is de PVV de grote winnaar van de verkiezingen. Wat opvalt is dat de PVV in de plattelandsgemeente Montferland bijna een derde van de stemmen haalt.

Zoals altijd kan de partij van Wilders in het rivierengebied op veel steun rekenen. In Maasdriel trekt de partij zelfs 36,6 procent van de stemmen. In West Maas en Waal, Tiel en Buren kiezen mee dan dertig procent van de kiezers voor de PVV.

Maar in Rozendaal scoort de PVV het slechtst van heel Nederland. Nog steeds 8 procent, maar dat is lager dan in Amsterdam en Utrecht. De VVD is in Rozendaal met 34,9 procent de grootste partij.

Mocht je een gemeente kunnen zien en daarmee de nieuwe Tweede Kamer willen voorspellen, kies dan Apeldoorn. Want de uitslag van die gemeente komt vaak heel dichtbij de landelijke uitslag in de buurt. En dat klopt nu ook wel behoorlijk.

In Apeldoorn scoort de PVV en is daar de grootste partij. Wel is het aantal stemmen lager dan het landelijke beeld. In Apeldoorn zou de PVV 34 zetels halen in plaats van de 37 die het nu heeft. En in Apeldoorn blijven de PvdA-GroenLinks-stemmers ook iets achter. Die stemmen gaan daar naar NSC, de SGP en de ChristenUnie. Verder komt het beeld van de gemeente Apeldoorn ook dit jaar behoorlijk overeen met het landelijke gemiddelde.