Stedendriehoek / Achterhoek

Populaire sterrenwacht moet na vijftig jaar mogelijk wijken voor azc

Je kunt bij de sterrenwacht in Lochem altijd sterren kijken.
© Omroep Gelderland
LOCHEM - Het is zaterdagavond. Een gure wind waait. In het buitengebied van Lochem verzamelt een groepje mensen zich op het terrein van jeugdzorginstelling Pactum. Ze zijn op weg naar de sterrenwacht Phoenix in Lochem, zoals zovelen vóór hen dat al deden. Dit keer is de groep zo'n twintig mensen groot. Allemaal willen ze meer te weten komen over sterren en planeten en een rondleiding krijgen van Max van Houten. Maar hoe lang dat nog kan, is nu serieus de vraag.
In een klaslokaal liggen en hangen planeten. Max vertelt van alles over het heelal. Terwijl de bezoekers luisteren staat Hans Lammertink, voorzitter van de sterrenwacht, in de hal van het gebouw bij een oude telescoop te kijken.

'Verknocht aan sterrenkunde'

"Dit is voor mij de basis waardoor ik aan sterrenkunde verknocht ben geraakt", bekent hij. "De telescoop waardoor ik voor het eerst naar de planeten Saturnus, Jupiter en de maan heb gekeken."
Als twaalfjarig jongetje tuurt Hans door deze telescoop van zijn huisarts. Wat hij dan ziet, laat hem niet meer los: de sterren, de planeten, het oneindig ver weg zijn. Deze telescoop is eigenlijk het begin van het ontstaan van de sterrenwacht. Hans Lammertink stond bijna vijftig jaar geleden aan de wieg van de sterrenwacht. Hij is de enige die nog over is van het bestuur van toen.
Populaire sterrenwacht moet na vijftig jaar mogelijk wijken voor azc

Geen contact met COA

In november 2026 staat de viering van het vijftigjarig bestaan van de sterrenwacht op de planning, maar of dat jubileum wordt gehaald, is nog de vraag. Begin dit jaar wordt namelijk duidelijk dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers het terrein van zorgorganisatie Pactum wil kopen.
De Sterrenwacht huurt een stukje grond van deze zorgorganisatie en zit helemaal achterop het terrein. Inmiddels zijn de zorgen bij het bestuur van Phoenix over het voortbestaan van de sterrenwacht groot. "We weten helemaal niets en dat maakt het heel lastig", zegt Magda Beekhuizen, secretaris van de club.
Vorige maand sprak ze haar zorgen uit richting de raadsleden van de gemeente Lochem. "Tijdens de eerste besloten informatieavond, een week of vier geleden, is er contact geweest met het COA en is de toezegging gedaan dat er contact gelegd zou worden tussen het COA en de sterrenwacht. Maar we hebben nog geen steeds belletje gehad van het COA en dat vind ik wel een beetje vreemd", zegt Magda.

Altijd de sterrenhemel zien

Terug naar de belangstellenden die op zaterdagavond willen leren over het sterrenstelsel. "Het is echt heel interessant", zegt een man die uit Den Haag is komen rijden. "Je kunt je geen voorstelling maken van de immens grote afstanden", lacht hij. Een dame uit Lochem is het helemaal met hem eens: "Ik wist niet dat ons heelal zo groot was."
Bijzonder onderdeel van de avond is het kijken via telescopen naar de sterrenhemel. Helaas is het deze avond bewolkt, maar gelukkig kun je in Lochem altijd de sterren zien. De sterrenwacht heeft namelijk een planetarium: een opblaasbare sterrenhemel. In dit planetarium kun je op een bankje zitten. Terwijl je rustig zit - of eigenlijk achterover leunt - laat Max via een projector zien hoe het er boven Lochem uit zou zien als het bewolkt is. De poolster, de steelpan en alle sterrenbeelden worden middels projectie op het plafond van de dome getoond.
In deze reportage laten we zien hoe dat eruit ziet:
De Sterrenwacht in Lochem zit op het terrein waar binnenkort mogelijk asielzoekers worden opgevangen.

Andere locatie

Het planetarium is één van de publiekstrekkers van de sterrenwacht. Iedere zaterdagavond kun je er een rondleiding krijgen. Per jaar doen dat tussen de twee- en drieduizend mensen.
Verhuizen is een optie, maar wel met voorwaarden dus: "We heten niet voor niets Phoenix", lacht voorzitter Lammertink. Phoenix is de Engelse vertaling voor feniks, de vogel die uit zijn as herrijst. "We zijn al eerder uit de as herrezen omdat we al eerder verhuisd zijn, maar makkelijk gaat dat niet zijn. Het moet voor onze vrijwilligers wel te bereizen zijn", zegt Lammertink.
Al zijn er wel diverse voorwaarden waar de locatie aan moet voldoen: "Het moet donker zijn en we moeten een gebouw hebben waarin we onze apparatuur kunnen zetten. En we moeten mensen kunnen opvangen." Toch doemen er wel problemen op: "Als bestuur zijn we niet de jongsten meer."
Maandag praat de gemeenteraad van Lochem over dit onderwerp. "Ik verwacht meer informatie over de samenstelling van de asielzoekers die hier worden opgevangen en ik verwacht morgenavond ook een handreiking naar de sterrenwacht", zegt Beekhuizen.